نکاتی مهم در ارتباط با مدیریت گلخانه

مساحت کل گلخانه های کشور در حال حاضر حدود ۱۰هزار هکتار می باشد که ۸۰ درصد آن به کشت صیفی جات

و نزدیک ۲۰ درصد آن به تولید گیاهان زینتی، میوه ها، نشا اختصاص دارد.  صنعت گلخانه در کشور که قرار بود نیاز بازار

به محصولات مهم را در فصول سرد تامین کند و باعث افزایش کارایی تولید محصولات، صرفه جویی در مصرف آب، ایجاد اشتغال

و افزایش صادرات و ارزآوری شود در حال حاضر متاسفانه همانند سایر زمینه ها و تکنولوژی های نوین دیگر فاقد کارایی لازم

در تولید و سوآوری مطلوب برای خود گلخانه داران و کشور است.

از این رو لازم دانستیم چند مشکل عمدتا ناشی از عوامل انسانی را یادآوری نماییم.

۱. مشکلات گلخانه ابتدا با احداث نادرست و غیرکارآمد ان آغاز می شود:

علاقه خیلی از کشاورزان و علاقمندان به تولید در گلخانه ناشی از مشاهده افزایش چشمگیر قیمت

محصولات خارج از فصل است و اینکه به هر طریقی شده محصولی در فصول سرد داشته باشند که به حداکثر سود برسند.

آنها بی صبرانه و مشتاقانه به فکر احداث گلخانه می افتند بدون اینکه شناخت مناسبی از عوامل محیطی منطقه،

بازار فروش محصولات (به ویژه بازار گل)، اصول اولیه تولید داشته باشند.

اکثر قریب به اتفاق این عزیزان بدون آینده نگری و توجه به هزینه های جاری گلخانه

مانند هزینه کود، آب، گاز، برق، کارگر، کارشناس، سموم، بسته بندی، حمل و نقل و

نحوه مدیریت آنها شروع به احداث گلخانه می کنند.

ضمن اینکه بسیاری از متقاضیان احداث گلخانه به دلیل عدم تامین بودجه کافی (و گاها سهل الانگاری) در حین

احداث اصولی گلخانه که در اغلب مواقع نیازمند هزینه بیشتر است قید خیلی از تجهیزات و گزینه های ضروری

در مدیریت گلخانه را می زنند.از مهمترین این گزینه ها (بهتر بگویم الزام) کاهش ارتفاع گلخانه،

عدم استفاده از پوشش های درجه یک، عدم ایجاد دیوارهای باد شکن، عدم اصلاح

خاک گلخانه یا عدم استفاده تجهیزات هیدروپونیک باشند.

نکته مهم درباره اکثر موارد حذف شده حین احداث این است که همه این هزینه ها در حین تولید به دلیل

افزایش کارایی سیستم جبران خواهند شد و با اندکی اینده نگری و توجیه از طرف

شرکت های دلسوز می توان این گزینه های ضروری را مدنظر قرار داد.

۲. عدم استفاده از کارشناسان خبره و مجرب در حین تولید:

بسیاری از گلخانه های کشور بدون حضور کارشناسان و کارگران مجرب صرفا با تجربه و شنیده های صاحب

گلخانه چرخانده می شوند. در واقع صاحب گلخانه بجای اینکه به مدیریت نیروی انسانی خود اعم از کارگران و

کارشناسان و عوامل تولیدی، فروش و تبلیغ محصولات خود بپردازد هم به عنوان کارگر و هم کارشناس در گلخانه کار می کند.

این موضوع باعث بوجود آمدن مشکلات فراوان در زمینه پرورش محصول مانند ناهنجاریهای تغذیه ای، محیطی،

طغیان آفات و بیماری به دلیل عدم اگاهی و یا حداقل عدم کارایی صاحب گلخانه در همه جنبه های تولید می شود.
در صورتی که گلخانه دار توانایی مالی در بکارگیری کارشناسان زمینه های مختلف

مانند تغذیه، مبارزه با افات و کارشناس فنی تجهیزات را نداشته باشد یا اعتماد کافی به کارشناسان تازه کار ندارد می توانند

با همکاری چند گلخانه دار دیگر این سه کارشناس ضروری را از بین افراد با تجربه برای تولید

را بکار بگیرند یا حتی از یک گلخانه دار حرفه ای همکاری کنند.

۳. مدیریت جامع نگر اساس تولید در بخش کشاورزی:

مدیریت نیازمند سنجش مداوم همه عوامل و جزئیات تولید است و این مدیریت جامع نگر است

که موفقیت در کشاورزی را به ارمغان می آورد.
فلسفه وجودی گلخانه کنترل شرایط محیطی مانند دما، نور، رطوبت، دی اکسید کربن است.

با این وجود، بیشتر مشکلات گیاهان کشت شده در گلخانه های کشور  ناشی از کاهش

و افزایش دما، کاهش رطوبت، نبود تزریق CO2 و تهویه است تا مشکلات پیچیده دیگر. بیشتر گلخانه داران

زمانی به فکر تنظیم این عوامل محیطی می افتند که علایم و نشانه های تنش محیطی بروز می کنند در حالی که

این مشکلات در آخرین مرحله از شدت، خود را بروز می دهند یعنی زمانی باعث کاهش قابل توجه

در عملکرد نهایی شده اند و باید گفته شود که در کنار مسایل مهم در احداث گلخانه این مدیریت گلخانه است

که باعث موفقیت نهایی می شود. هر گونه سهل انگاری و بی توجهی به یکی از عوامل تولید،

این عامل تبدیل، عامل محدود کننده می شود و باعث می شود که تنظیم سایر عوامل کارایی لازم را نداشته باشند.

۴. پیشگیری بهتر از درمان:

متاسفانه اکثر کشاورزان به جای اگاهی از عوامل مهم در پیشگیری از ورود افات و بیماریها بیشتر با سموم مختلف

خارجی و داخلی اشنایی دارند. این موضوع ناشی از فرهنگ تنبلی و کاهلی کشور است:

یعنی اینکه بخوابیم بخوابیم تا مشکل به سراغ ما میاد. بیشتر ماها حوصله کنترل و بازرسی مداوم از گلخانه و اطراف آن،

فکر کردن به راههای ورود افات، مطالعه نحوه طغیان آنها، بازرسی از تجهیزات فنی گرمایشی و سرمایشی را نداریم.

منتظر می مانیم تا مشکلات به سراغ ما بیایند، به گیاهان آسیب برسانند و عملکرد را کاهش دهند

سپس به فکر یک سم یا ماده ضد تنش خارجی چند صد هزاری بیافتیم.
در حالی که عملکرد نهایی قبل از اقدام ما کاهش یافته است.

ضمن اینکه این هزینه این سم و مواد ضد تنش و کارگر برای سم پاشی مازاد بر عوامل تولید است.

جهت تماشای فیلم نمونه مه پاش نصب شده توسط مه آوران صنعت در گلخانه روی دکمه زیر کلیک کنید